کمپرسور یا فشرده کننده ها ابزاری هستد که سیال را دریافت کرده و با فشار بیشتر نسبت به حالت ورودی از مجرای خروجی خود خرج می کنند.

مهمترین قطعات کمپرسور چیست؟

اساس کار کمپرسور های متداول به این گونه است که با کاهش حجم سیال ورودی، فشار آن را افزایش می دهند. البته اخیرا و با توجه به پیشرفت تکنولوژی گونه ای از کمپرسورها ساخته شده اند که با استفاده از نیروی گریز از مرکز و یا نیروی فشاری یک پیستون هوا را فشرده می کنند. همانگونه که ذکر شد، کمپرسور ها استفاده های زیادی دارند که در زیر نگاهی گذرا به آن ها انداخته شده است:

• باد کردن تایر خودرو
• یخچال‌ ها
• چیلر
• خطوط انتقال گاز
• سیستم‌ های سرمایش
• سیستم های تبرید
• موتور های جت
• گان های بادی

کمپرسورها دارای دو دسته کلی دینامیکی و جابه‌جایی مثبت هستند که هر کدام شیوه ی کارشان با یکدیگر متفاوت است. کمپرسورها دارای تنوع بالایی هستند، به عنوان مثال:

• کمپرسور گریز از مرکز
• کمپرسور محوری
• کمپرسور پیستونی
• کمپرسور دیافراگمی
• کمپرسور مارپیچی
• کمپرسور دندانه‌ دار
• کمپرسور فرفره ‌ای
• کمپرسور پره ‌ای

نکته ی مهم این است که این کمپرسور ها  همگی کار فشرده سازی سیال را انجام می ‌دهند اما هر کدام یک شیوه خاص برای خود دارند.

معرفی قطعات کمپرسور باد

کمپرسور باد از انواع کمپرسور ها است که ممکن است هر  مکانیزمی داشته باشد. این کمپرسور ها هم دارای کاربرد صنعتی هستند هم دارای کاربرد خانگی و در سایز ها و اندازه های گوناگون موجود هستند. مانند کمپرسور های کوچک قابل حمل خانگی کا با نیروی دست کار می کنند و یا نوع نیمه صنعتی آن که در رنگ کاری ساختمان و خودرو و یا در آپارتی ها مورد استفاده قرار می گیرد.

این ابزار مجموعه به هم پیوسته ای از قطعات هستند که با هم و در طی انجام یک چرخه هوا را فشرده و متراکم می کنند. در زیر نگاهی شده است به قطعات کمپرسور باد که شما بتوانید راحت تر با کمپرسور های باد آشنا شوید.

• موتور

این عضو از مهم ترین قطعات کمپرسور باد است زیرا نیروی لازم جهت فشرده سازی هوا را مهیا می کند و به عبارتی قلب تپنده این مجموعه هستند. این موتور ها در دو گونه دیزلی و الکتریکی در دسترس هستند و با دریافت انرژی موجود در سوخت دریافتی شان، نیروی مکانیکی لازم را تامین می کنند.

در کمپرسور های باد بعد از موتور های الکتریکی، موتور های احتراق داخل بیشتر کاربرد را دارند. ساختار این موتور های مشابه موتور خودرو هاست و فقط در سایز و میزان قدرت آن ها تفاوت وجود دارد.

• کوپلینگ

از این عضو به جهت انتقال نیرو بین پیچ های شافت پمپ و موتور استفاده می شود. دلیل استفاده از کوپلینگ ها در کمپرسور های باد، خاصیت انعطاف پذیری است که از تغییر طول مواد بین پیچ ها به دست می آید و هم محوری را صورت می دهد.

این کوپلینگ ها روی شافت پمپ و موتور نصب شده اند و لبه های آن ها دندانه دار است. این دندانه ها به وسیله ی یک بوش (یک تکه یا دو تکه) که دارای دندانه های داخلی است، پوشانده می شود و دندانه های چرخ دنده ها با دندانه های داخلی بوش درگیر می شوند و انتقال گشتاور از موتور به شفت صورت می گیرد. شیوه اتصال این دو بوش متنوع است و به عنوان مثال می تواند با استفاده از یک اسپیسر (Spacer) صورت گیرد.

• پیستون

مانند موتور خودرو، پیستون بخش متحرک داخل سیلندر است که با حرکت خود باعث ایجاد حرکت در قطعه ای دیگر به نام شاتون می شود. این پیستون ها با استفاده از نیرو انفجاری سوخت ها بالا و پایین رفته و عامل حرکت موتور می شوند. در کمپرسور ها نیرو از میل لنگ به پیستون انتقال داده می شود که عموما آن ها از آلیاژ آلومینیوم ساخته می شوند و اولین قطعه از موتور است که شروع به حرکت کرده و انرژی مکانیکی را تولید می کند.

• رینگ های پیستون

خود این عضو از قطعات کمپرسور باد دارای سه زیر مجموعه رینگ فشار، رینگ روغن و رینگ آبندی است که هر کدام یک وظیفه ای را به عهده دارند:

1. رینگ فشار: برای جلوگیری از نفوذ گاز متراکم شده به کارتر از این قطعه استفاده می کنند.
2. رینگ روغن: برای جلوگیری از خروج روغن از آن از رینگ های روغن استفاده می کنند.
3. رینگ آبندی: برای جلوگیری از نفوذ مایعات به داخل و خارج پیستون از این رینگ ها استفاده می شود.

نکته قابل ذکر در مورد رینگ ها این است که باید حتی الامکان چسبیده و هم سایز شیار باشند و در عین حال مانع حرکت آزاد پیستون در سیلندر نشوند.

• سوپاپ اطمینان

سوپاپ اطمینان قطعه ای کوچک از قطعات کمپرسور باد است که عموما در سر سیلندر نصب می شود و کار آن تنظیم میزان ورود هوا و سوخت به سیلندر و ایجاد فضا برای خروج دود از سیلند است. این عضو از آسیب پذیر ترین عضو های موتور کمپرسور باد است.

• سوپاپ های مکش و رانش کمپرسور

که برای کنترل هوای ورودی و خروجی مورد استفاده قرار می گیرند.

• چرخ دنده گیربکس کمپرسور

این عضو بیشتر مخصوص کمپرسور اسکرو است و جنسی سخت و مقاوم دارد. کار آن انتقال نیرو است.

• فیلتراسیون کمپرسور

فیلتراسیون کمپرسور باد از قطعات کمپرسور باد، خود دارای سه زیر مجموعه مجزا ست که هر کدام یک در یک قسمت مشغول به فعالیت هستند.

1. فیلتر روغن
2. فیلتر هوا
3. فیلتر جدا کننده

• فیلتر روغن

فیلتر روغن کمپرسور که برای تصفیه روغن در حال چرخش در اطراف موتور را انجام می دهد تا فعالیت سیلندر و پیستون ها دچار چالش نشود.

• فیلتر هوا

فیلتر هوا که یکی دیگر از قطعات کمپرسور باد می باشد برای تصفیه هوا و جلوگیری از ورود ریز ذرات موجود در هوا به محفظه احتراق مورد استفاده قرار می گیرند.

• فیلتر جدا کننده

این گونه از فیلتر ها به جهت جدا سازی ذرات جامد و یا مایع از جریان گاز طراحی شده اند و ساخته می شوند و مورد بهره برداری قرار می گیرند. این قطعه عموما در ابتدای فرایند کاری کمپرسور ها بر سر راه هوای ورودی و در انتها در ابتدای مسیر خروجی نصب می شوند.

• سنسور حرارتی

گفته شد که کمپرسور باد وظیفه تغییر فشار گاز و متراکم کردن آن را بر عهده دارد. این تغییر فشار با تغییر دمای گاز همراه است و به همین دلیل در سر راه خروجی گاز فشرده سنسوری نصب شده است تا اگر میزان دمای گاز خروجی بالا بود هشدار دهد و از خطر جلوگیری نماید.

• افتر کولر

گفته شد که با فشرده سازی گاز دمای آن بالا می رود و گریزی از این موضوع نیست. برای رفع این موضوع در مکان هایی که دمای گاز فشرده خروجی برای ما اهمیت دارد از سیستم خنک سازی به نام افتر کولر بر سر راه گاز خروجی بهره برده می شود.

• اینتر کولر

با توجه به مقدار فشردگی مورد نیاز هوا در بخش های مختلف زندگی، بعضی از دستگاه ها با استفاده از چند مرحله گاز را به فشار مورد نظر می رسانند. در طی این فرایند چند مرحله ای گاهی اوقاات دما به حد خطر می رسد، برای جلوگیری از این اتفاق قبل از یک یا هر مرحله از تغییر فشار سیستم خنک سازی در قطعات کمپرسور باد نصب می شود که به اینتر کولر یا کولر داخلی شهرت دارد.

• سنسور فشار کمپرسور

کار کمپرسور ها تغییر در فشار گاز است به همین دلیل سنسوری دارند تا زمانی که فرایند فشرده سازی را انجام می دهند از فشرده سازی بیش از حد گاز یا کمتر از مقدار مورد نیاز، جلوگیری شود. این عضو با نام های دیگری نظیر فرستنده فشار، مبدل های فشار، نشان دهنده ی فشار، ترنسمیتر فشار، پیرومتر و مانومتر شناخته می شود.

• رادیاتور

بخش جدای ناپذیر سیستم های احتراق داخل، رادیاتور ها هستند که با چرخاندن مایع خنک ساز پیرامون موتور دمای بدنه موتور و قطعات آن را در شرایط ایده آل نگه می دارند.

• مبدل حرارتی

عموما برای افزایش اطمینان و کاهش مصرف انرزی از مبدل های حرارتی استفاده می شود. به عنوان مثال در بدنه موتور از آلیاژی استفاده می شود که به راحتی گرمای خود را از دست می دهد و مقاومت بالایی ندارد.

لازم به ذکر است که بعضی از قطعات فوق ابزار جانبی هستند و شما کمپرسور باد شما می تواند فاقد آن ها باشد و بدون نقص فعالیت خود را ادامه دهد. در اینجا به قطعات پر کاربرد تر که امکان خرابی شان وجود دارد اشاره شد.

نتیجه گیری

در مقاله بالا ابتدا در مورد کمپرسور ها صحبت شد و سپس به بررسی انواع آن پرداخته شد. در ادامه مهم ترین قطعات کمپرسور باد که امکان خرابی بالایی دارند ذکر شد. دو نکته مهم را در ذهن داشته باشید که ابتدا برای خرید با مشاوران این رشته صحبت نمایید و از آنان مشاوره بگیرید و سپس در هنگام آسیب دیدن دستگاهتان اگر تخصص و مهارت کافی را ندارید دست به تعمیر کمپرسور نزنید و از متخصاصان این رشته رجوع کنید.