مقایسه کمپرسور اینورتر و روتاری؛ دستگاه کمپرسور از مهم‌ترین اجزای یخچال فریزرها و سایر وسایل سرمایشی به شمار می‌روند و کارکرد این لوازم، عمدتاً به کمپرسور وابسته است. کمپرسورها با صرف انرژی، هوا را محبوس کرده و آن را تحت فشار قرار می‌دهند. در پی این فرایند، هوا در نهایت از طریق لوله‌های خنک‌کننده گرمای خود را از دست داده و با خروج از دستگاه موجب خنک سازی محیط اطراف خود می‌شود.

امروزه، در اغلب وسایل سرمایشی از کمپرسور روتاری استفاده می‌شود. این کمپرسور ضمن کارایی بالایی که دارد، انرژی کم‌تری نیز نسبت به نمونه‌های قدیمی‌تر خود مصرف می‌کند. کمی بعد‌تر، تکنولوژی جدیدتری به کمپرسورهای روتاری اضافه شد که به آن اینورتر می‌گویند.

درواقع کمپرسورهای روتاری به دو دسته روتاری ساده و روتاری اینورتر تقسیم شدند. در ادامه مطلب قصد داریم شما را با تفاوت‌های این دو کمپرسور روتاری ساده و روتاری تجهیز شده با اینورتر آشنا کنیم.

کمپرسور چیست؟

کمپرسور، فشار گازها را با کاهش حجم آن‌ها افزایش می‌دهد. هوا با سرعت زیاد به داخل کمپرسور مکیده می‌شود و طی فرایندی حجم آن کاهش یافته و متراکم می‌شود. ضمن این متراکم شدن و افزایش فشار، دمای این هوا نیز بالاتر می‌رود.

به منظور خنک کردن این هوای فشرده شده، در مسیر خروج هوای پر فشار، لوله‌های خنک کننده تعبیه شده است. عملکرد کمپرسورها شباهت بسیار زیادی به پمپ دارد. کاری که پمپ انجام می‌دهد افزایش فشار مایعات است. حجم مایعات قابل تغییر نیست بنابراین تفاوت پمپ و کمپرسور در این است که افزایش فشار در پمپ تنها به جا به جایی مایعات می‌انجامد در حالی که وظیفه کمپرسور، فشرده سازی و کاهش حجم گاز و تغییر دمای آن است.

کمپرسور روتاری

بهترین راه برای تشخیص تفاوت‌های دو چیز، این است که ساختار و عملکرد هر کدام را به صورت جداگانه بررسی کنیم.

کمپرسور روتاری، رایج‌ترین کمپرسوری است که در اغلب وسایل سرمایشی از جمله یخچال فریزر تعبیه می‌شود. این کمپرسور به تنهایی روی لوازم سرمایشی نصب می‌شود و به کمپرسور On/Off نیز شناخته می‌شود. اما علت این نامگذاری چیست؟

کمپرسورهای روتاری، برخلاف مدل‌های قدیمی خود که با پیستون کار می‌کرد (کمپرسورهای پیستونی)، هوا را با سیستم چرخاننده خنک می‌کنند که از میزان سر و صدا و نویز آن، نسبت به مدل پیستونی به مقدار قابل توجهی می‌کاهد.

طراحی این سیستم‌ها به شکل تک سرعته است؛ به این معنا که قابلیت تغییر سرعت خنک‌ سازی هوا را ندارند. در صورتی که دمای محیط، به دمای از پیش تعیین شده برسد خاموش می‌شوند و در صورتی که دمای هوای محیط از مقدار تعیین شده بیشتر شود دوباره به راه می‌افتند. برای مثال هنگامی که شما دمای یخچال فریزر خود را روی عدد مشخصی قرار داده‌اید، انتظار دارید دمای یخچال همواره در همان مقدار بماند.

برای این منظور، ترموستاتی در یخچال فریزر تعبیه شده که به محض اینکه دمای محیط یخچال به دمای مورد نظر برسد، جریان کمپرسور را قطع می‌کند و کمپرسور خاموش می‌شود. زمانی که دمای یخچال از حد مورد نظر بالاتر رود، ترموستات، فرمان وصل شدن جریان صادر می‌کند و کمپرسور مجدد به راه می‌افتد تا محیط را خنک‌تر کند.

به طور کلی، کمپرسور روتاری، عمل خنک سازی را با سرعت ثابتی انجام می‌دهد و برای ثابت نگه داشتن دما باید مدام خاموش و روشن شود. باید توجه داشت که تمام تجهیزات مکانیکی، در زمان روشن شدن و خاموش شدن بیشترین استهلاک را دارند بنابراین کمپرسور روتاری انرژی نسبتاً زیادی مصرف می‌کند.

کمپرسورهای روتاری به طور کلی از دو بخش تشکیل شده‌اند که یکی پیستون دوار است و دیگری محفظه‌ سیلندر مانندی که پیستون در آن می‌چرخد. عمل مکش و فشرده سازی و خروج هوای فشرده شده توسط همین دو بخش انجام می‌گیرد. حرکت چرخشی پیستون در داخل محفظه در یک سمت، هوای وارد شده را فشرده می‌کند و در سمت دیگر، از راه لوله ورودی هوا را مکش می‌کند.

کمپرسور اینورتر

کمپرسوری که به کمک اینورتر کار می‌کند، کمپرسور اینورتر نام دارد. اینورترها معمولا اندازه کوچکی دارند و در کولر ماشین و یخچال فریزرها به کار می‌روند.

کمپرسور اینورتر می‌تواند هم در یخچال فریزرها و هم در انواع سسیستم‌های تهویه هوا به کار گرفته شود.

نحوه عملکرد کمپرسورهای اینورتر به این شکل است که حتی در مواقعی که دمای محفظه یخچال به مقدار مورد نظر رسیده خاموش نمی‌شوند بلکه تثبیت دما، با تغییر سرعت خنک کنندگی دستگاه انجام می‌شود. کمپرسور اینورتر همواره در حال خنک کردن هوا است، فقط زمانی که دمای محیط به مقدار از پیش تعیین شده می‌رسد، سرعت آن کاهش می‌یابد.

زمانی که در یخچال باز می‌شود مقداری هوای گرم به محفظه یخچال راه پیدا می‌کند و دما بالا می‌رود. در این حال کمپرسور با افزایش سرعت فعالیت خود، دما را به مقدار مشخص شده می‌رساند و سپس با سرعت کم و ثابت به کار خود ادامه می‌دهد. این کارایی باعث می‌شود انرژی کم‌تری نسبت به روتاری ساده مصرف شود. چرا که روشن شدن کمپرسور، هر بار به انرژی زیادی نیاز دارد.

به همین منوال، یخچال فریزرها در ماه‌های گرم سال انرژی بیشتری مصرف می‌کنند چرا که باید با حداکثر ظرفیت خود برای خنک کردن محفظه یخچال کار کنند. در ماه‌های سرد سال، کمپرسور با سرعت کم‌تری کار خنک کنندگی را انجام می‌دهد و در نتیجه، انرژی کم‌تری مصرف می‌شود.

سیستم‌های سرمایشی قدیمی کمپرسورهایی داشتند که سر و صدای زیادی ایجاد می‌کرد. به کار گیری کمپرسورهای اینورتر باعث شد از صداهای آزار دهنده به میزان قابل توجهی کاسته شود. چنین قابلیتی، حاصل کارکرد مداوم کمپرسور است. به این صورت که همان طور که گفته شد، کمپرسورهای اینورتر قادرند با سرعت کم‌تری فعالیت کنند که در نتیجه، صدای کم‌تری هم تولید خواهد شد.

کمپرسورهای اینورتر همچنین به صورت چند ظرفیتی هستند. چنین ساختاری باعث می‌شود که چند کمپرسور به صورت همزمان بتوانند روی دستگاه نصب شوند.

مقایسه کمپرسور روتاری و اینورتر

همانطور که گفته شد، تفاوت عمده کمپرسور روتاری و اینورتر در نحوه عملکرد آن‌ها برای ثابت نگه داشتن دمای محیط به میزان از پیش تعیین شده است. به طور کلی، کمپرسورهایی که اینورتر روی آن‌ها نصب شده باشد، نسبت به کمپرسور روتاری ساده مزایای بیشتری دارند.

کمپرسورهای اینورتر، عمل خنک سازی محیط را با سرعت بیشتری انجام می‌دهند. کمپرسورهای روتاری اینورتر در مقایسه با سایر کمپرسورها دارای مقدار دور بر دقیقه بیشتری هستند. یعنی پیستون چرخاننده آن‌ها در هر دقیقه با سرعت بیشتری حرکت می‌کند.

به همین دلیل هنگامی که کمپرسور روشن می‌شود به سرعت هوا را متراکم می‌کند و بلافاصله باعث خنک شدن محیط می‌شود. به عبارتی دیگر می‌شود گفت که دستگاه‌های مجهز به اینورتر، سریع‌تر به دمای تعیین شده می‌رسند.

نتیجه گیری

کمپرسورهای روتاری و اینورتر، هر دو سیستم‌های کارآمدی هستند که امروزه به منظور متراکم‌سازی هوا در دستگاه‌های سرمایشی به کار می‌روند. به طور کلی برای انتخاب کمپرسور بهتر است که شرایط آب و هوایی منطقه را در نظر گرفت.

برای مثال کمپرسورهای روتاری در شهرهای شمالی کشور بازدهی بیشتری دارند. هر کمپرسور بسته به شرایط، مزایای خودش را دارد. در این مقاله سعی کردیم نحوه عملکرد و شباهت و تفاوت عمده دو کمپرسور روتاری و اینورتر را به بیان ساده شرح دهیم.